“Jij spreekt altijd zo makkelijk voor groepen mensen. Jij kunt dat gewoon. Ik zou dat nooit kunnen.” Als ik dit soort dingen hoor dan begint er altijd iets in mij te protesteren dat ik vandaag ga gebruiken als inspiratie voor deze blog.

Er zijn mensen die geloven dat talent is aangeboren. Die geloven dat er geboren leiders zijn, sprekers of mensen die geboren zijn voor het succes. En die dus geloven dat ik makkelijk voor groepen spreek, alsof me dat is komen aanwaaien. Het tegendeel is waar. Ik wil mensen vaak graag mijn verhaal vertellen, hou van aandacht maar stierf de eerste keer duizend doden voor een groep. En omdat ik me niet wil laten beperken door m’n ingebeelde grenzen, wilde ik mezelf overwinnen. Ik ben de eerste keer ver buiten m’n comfortzone getreden en heb met klotsende oksels en ademnood mijn presentatie overleefd. Ik had er hard aan gewerkt, het gedaan, van mijn fouten geleerd en heb het opnieuw gedaan, telkens weer.

Mensen vergelijken dan vaak hun binnenkant, hun eigen fouten en falen, met wat ze zien: mijn buitenkant. Wat niemand ziet is dat ik mijn verhaal vele malen (net als deze blog) heb herzien en dat ik minstens de helft schrap. Dat ik de avond ervoor keer op keer het verhaal opnieuw oefen. Proberen, fouten maken, falen, verbeteren en weer opnieuw proberen. Fouten maken is een vereiste. Zonder falen geen verbetering. De laatste keer oefenen doorstond ik mijn eigen toets der kritiek. Ik stelde mij tijdens het oefenen steeds opnieuw de groep voor en keek ze één voor één aan om het contact te voelen. Voor je hersenen maakt het namelijk geen groot verschil of je het eerder echt gedaan hebt of dat je het je levendig hebt voorgesteld. Zo voelt de eerste keer voor mij niet als de eerste keer.

Talent is slechts een zaadje dat pas ontkiemt en uitgroeit als het in vruchtbare aarde valt en veel aandacht krijgt. Talent is één ingrediënt dat je kunt gebruiken om ergens goed in te worden. Maar als je denkt dat je ergens goed in bent of juist niet, dan zet je daarmee je ontwikkeling stil. Ik zal een praktijkvoorbeeld geven.

Ik heb een dochter van negen jaar met een leervermogen dat buiten de meetbare curves valt. Ze kon lezen, schrijven en rekenen voordat ze er les in had gekregen en op de reguliere basisschool was ze de beste van de klas. Vertrouw me, dat is geen zegening en wel hierom: Iedereen bevestigde dat ze slim was en dat creëerde en bevestigde haar zelfbeeld. Dit veroorzaakte een zogenaamde ”fixed mindset”. Geloven dat je ergens de beste in bent, helpt je niet te verbeteren. Sterker nog, het beste valt niet te verbeteren en je zet jezelf muurvast. Ze faalde veel minder vaak dan iemand die harder voor het resultaat moet werken en leerde niet met falen omgaan. Maar ook bij haar lukte niet alles en dat maakte haar onzeker. Gelukkig bestaan er scholen voor kinderen met een dergelijke afwijking (dat wij talent noemen) die begrijpen dat een dergelijke mindset een voorbode kan zijn voor drop-out. Ze zorgen voor meer uitdaging en vervangen de zes woorden “Wat goed, jij bent zo slim.” door “Wat goed, je hebt hard gewerkt.” Iemand complimenteren voor het harde werken veroorzaakt heel wat anders dan iemand complimenteren voor aangeboren intelligentie. Het maakt HET verschil voor het stimuleren van een “growth mindset”. Mensen met een growth mindset geloven dat je ergens beter in kunt worden als je er hard voor werkt.

Als coach haal ik mensen uit een fixed mindset, breng ze veilig buiten hun comfortzone en leer ze er daar buiten te kolonialiseren. Daarmee maken ze zich competenties eigen waar ze het bestaan vaak niet van kenden en vergroten daarmee hun mogelijkheden en effectiviteit. Derek Sivers heeft hard gewerkt aan een video waarin hij het je nog eens kinderlijk eenvoudig uitlegt.

Betrap je jezelf op een fixed mindset? Klik voor de eerste stap naar verbetering ;-). Wie groen is groeit. Wie rijp is rot!